Այն օրերին, չնայած նրան, որ Հայաստանն առաջինն էր ընդունել քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն, ժողովուրդը չէր կարողանում ընթերցել օտար լեզվով գրված Աստվածաշունչը եւ հասկանալ քրիստոնեության գաղափարները։ Վարդապետները ընթերցում էին հունարեն Աստվածաշունչը եւ բանավոր ներկայացնում ժողովրդին, քանի որ չկային հայերեն տառեր։
4-րդ դարի վերջում Հայաստանը հայտնվել էր ծանր իրավիճակում: 387 թվականին հայկական պետությունն առաջին անգամ բաժանվել էր Բյուզանդական կայսրության եւ Սասանյան Պարսկաստանի միջեւ: Երկիրը` բաժանվելով երկու մասի, կորցրեց իր անկախությունը, ազգային, քաղաքական ու կրոնական միասնությունը, ինչը կարող էր հանգեցնել հայ ազգի միաձուլմանը զավթիչներին։
Երկրի եւ հայ ազգի համար ստեղծված տվյալ դժվարին իրավիճակում հայ գրերի գյուտը դարձել էր այն միակ ելքը, որը կօգներ պահպանել երկու մասի բաժանված եւ օտար տիրապետության տակ գտնվող ժողովրդի ինքնությունը եւ մշակութային ու կրոնական միասնությունը։ Այս պայմաններում է, որ Մեսրոպ Մաշտոցը նախաձեռնում է հայ գրերի ստեղծումը, և հայտնում է այդ մասին Սահակ Պարթևին,նա էլ իր հերթին այդ մասին պատմում է Վռամշապուհ թագավորին։Այս նպատակով նա ուսումնասիրում է օտարալեզու մատյանները, խորհրդակցում ասորի եւ հույն գիտունների հետ:405 թվականին Մաշտոցը ստեղծում է հայոց գրերը, որոնք կատարելապես համապատասխանում էին հայոց լեզվի հնչյունային համակարգին։ Կատարվել էր հսկայական աշխատանք, քանի որ հաշվի էին առնվել եւ ուսումնասիրվել Հայաստանի ամբողջ տարածքում խոսվող բարբառների հնչյունային առանձնահատկությունները: